کمالوندی در گفت وگو با ایسنا تشریح کرد: آخرین خبرها از مراحل عملیاتی اجرای برجام

سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: اولین و مهم‌ترین گام ایران و 1+5 برای عملیاتی ساختن اقدامات هسته ای رسیدن به سند رسمی در رابطه با راکتور اراک است.

بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفت و گو با خبرنگار انرژی هسته ای خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در رابطه با اقدامات هسته‌ای که ایران باید با دستور رییس جمهور و در چارچوب برجام برای اجرای توافق وین انجام دهد گفت: تا زمانی که دستور رییس جمهور صادر نشود هیچ اقدامی صورت نمی‌گیرد. طبیعی است دستور رییس جمهور زمانی صادر می شود که همه چیز هماهنگی و پیش بینی شده باشد.

وی در ادامه در رابطه با اقداماتی که باید در رابطه با راکتور تحقیقاتی اراک صورت گیرد نیز گفت: مهم‌ترین تضمین قوی از سوی 1+ 5 در رابطه با اینکه به تعهدشان در مورد اراک پایبند خواهند بود رسیدن به یک سند رسمی و قطعی در این رابطه است که در آن چگونگی همکاری‌ها، تامین تجهیزات و ... مشخص شده باشد. این سند در مذاکرات وین که هفته گذشته صورت گرفت پیش‌نویسش آماده شده و در حال بررسی در پایتخت‌هاست که در سطح وزیران خارجه ایران و 1+5 امضا خواهد شد.

وی ادامه داد: در برجام هم آمده است که قبل از روز اجرای برجام این سند امضا می‌شود که در آن 1+5 تعهد قوی خود را برای بازطراحی اعلام می‌کنند و این اولین تعهد قوی‌ای است که 1+5 در رابطه با تعهداتش به ایران می‌دهد.

کمالوندی گفت: این سند در حال بررسی است و به نظر می‌آید ظرف چند روز آینده برای امضا میان وزیران خارجه دو طرف آماده می‌ شود، اما اینکه امضای سند در یک جای مشخص صورت گیرد یا جداگانه در پایتخت‌ها امضا شود هنوز مشخص نیست.

*قرارداد مربوط به کاهش ذخایر اورانیوم در مراحل نهایی است

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در رابطه با چگونگی کاهش ذخایر اورانیوم کمتر از 5 درصد کشور خاطرنشان کرد: قرارداد مربوط به کاهش ذخایر اورانیوم در چارچوب فروش این ذخایر در مراحل نهایی است اما هنوز نمی توانیم درباره جزییات آن اعلام نظر کنیم.

وی در رابطه با ضرورت حضور آژانس در زمان شروع اقدامات هسته‌ای ایران برای عملیاتی کردن برجام گفت: اقدامات آژانس در چارچوب مذاکراتی که صورت گرفته مشخص شده است. آژانس باید از پایان اقدامات بازدید و اقدامات را راستی‌آزمایی کند اما اگر بخواهد در فرایند کار هم بازدید داشته باشد مشکلی نیست ولی براساس برجام آژانس در پایان کار باید حضور یابد و اقدامات را راستی آزمایی کند.

*فرمایشات رهبری در راستای تایید برجام و چگونگی رفتار با نقاط ضعف احتمالی است

کمالوندی درخصوص فرمایشات مقام معظم رهبری، با بیان اینکه فرمایشات ایشان تاییدی بر چارچوب قانونی است که در مجلس مبتنی بر مصوبات شورای عالی امنیت ملی تصویب شد بود، گفت: فرمایشات ایشان مبتنی بر آن بود که ما باید با ملاحظات قوی و دقت بیشتری مراحل بعدی و اجرایی را دنبال کنیم. قراردادها باید طوری تنظیم شود که جای هیچ شک و شبهه‌ای باقی نماند. به ویژه با توجه به اینکه بین ایران و کشورهای 1+5 بی اعتمادی وجود دارد باید دقت و وسواس لازم به کار گرفته شود به طور مثال قرارداد مبادله مواد غنی شده کشورمان با اورانیوم طبیعی می تواند یا در چند مرحله انجام گیرد یا این که اول ما اورانیوم طبیعی را دریافت کنیم و سپس اورانیوم غنی‌شده‌مان را منتقل کنیم. این احتیاط‌ ها برای آن است که ما در حال ورود به یک دوره ده ساله محدودیت‌ها هستیم.

وی فرمایشات رهبری را روشن و صریح و راهنمای دولت و تیم مذاکره کننده دانست و گفت : تمامی نکاتی که ایشان مطرح کردند در راستای تایید برجام و چگونگی رفتار با نقاط ضعف احتمالی است که در صورت غفلت می تواند مورد سوء استفاده قرار گیرد و اگر بخواهم بگویم که جوهره فرمایشات ایشان چه بود باید گفت که احتیاط، احتیاط، احتیاط. چرا که احتیاط شرط عقل است. مقام معظم رهبری از یک طرف اجرای برجام را تایید کردند و از طرف دیگر شروطی را که تضمین کننده اجرای درست و بدون مخاطره آن است را تعیین کرده اند که باید در مسیر اجرا به دقت و با جدیت پیگیری شود. ما همواره رهنمودهای مقام معظم رهبری را نصب العین خود قرار داده ایم و در این برهه حساس از تاریخ کشور نیز با دقت و جدییت هر چه بیشتر این فرمایشات را به کار خواهیم بست.

کمالوندی در پاسخ به اینکه برخی معتقدند براساس فرمایشات رهبری ایران نباید تا زمانی که پرونده PMD بسته نشده است نسبت به تغییر در راکتور اراک و یا انتقال سوخت اقدام کند، گفت: بحث PMD در حال انجام است و ما همان طور که آژانس گزارش داد اقدامات خود را تا 15 اکتبر انجام دادیم. نمونه‌گیری‌ها انجام شده، اطلاعات و سوالات نیز بررسی و پاسخ داده شده است و انتظار داریم آژانس وعده خود را برای ارائه گزارش تا 15 دسامبر عملی کند. ما از آژانس خواسته‌ایم زودتر از 15 دسامبر گزارش دهد اما با توجه به طی مراحل فنی به نظر زودتر از 15 دسامبر این کار شدنی نیست در عین حال اقدامات خود را دقیقا بر اساس رهنمودهای مقام معظم رهبری و دستورات ریاست جمهوری پیگیری خواهیم کرد ضمن اینکه به نظر نمی رسد در این مسیر به لحاظ زمانی مشکلی خاصی داشته باشیم.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: اولین و مهم‌ترین گام ایران و 1+5 برای عملیاتی ساختن اقدامات هسته ای رسیدن به سند رسمی در رابطه با اراک است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این که وزیر انرژی روسیه اعلام کرده است قرار داد دوم نیروگاه بوشهر حدود 11 میلیارد دلار تمام می‌شود با بیان اینکه هر یک از طرف‌ها ممکن است بنا به ملاحظات خود مبالغی را بیان کنند اظهار کرد: در این رابطه مهم توافقاتی است که میان دو طرف صورت گرفته و این اظهارات خیلی برای ما محل بحث نیست. طبق قراردادها و توافقاتی که صورت گرفته رقم نهایی مشخص است. شرایط قرارداد منعقده ایران در مقایسه با دیگر کشورها وضعیت به مراتب بهتری دارد.

وی در رابطه با اینکه آیا قرارداد دوم نیروگاه بوشهر باید به اطلاع مجلس شورای اسلامی برسد و تصویب شود یا نه پاسخ داد: بر اساس موافقت‌نامه کلی که در سال 1371 از سوی مجلس شورای اسلامی مورد تایید قرار گرفته است پیش بینی شده که قراردادهایی در این سطح میان سازمان‌های مربوطه به امضا برسد و نیازی به تصویب آن در مجلس نیست. آنچه که می باید مورد توجه قرار گیرد مربوط به تامین اعتبارات لازم است که این کار در قالب لوایح سالانه بودجه مورد توجه قرار می گیرد.

*نیروگاه بوشهر زمستان در مدار خواهد بود

کمالوندی درخصوص فعال بودن نیروگاه بوشهر در فصل زمستان نیز گفت: برنامه‌ریزی‌ها، پیش‌بینی ‌ها و هماهنگی های صورت گرفته با وزارت نیرو بر این اساس است که در فصل زمستان نیروگاه در مدار قرار داشته باشد و به تامین برق شبکه سراسری کمک کند.

غولهای اروپا در تهران

توافق هسته‌ای که در 26 تیرماه بالاخره قطعی شد، درهای ایران را بار دیگر به‌روی بسیاری از کشورها باز کرد؛ هرچند دستگاه دیپلماسی فعال دولت حسن روحانی در تمام دو سال گذشته توانسته است با دعوت از مقامات کشورهای مختلف جهان به ایران و سفرهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، زمینه را برای رونق سیاست خارجی ایران فراهم کند، این توافق وین بود که زمینه علاقه مجدد کشورهای اروپایی به حضور در بازار ایران را بیشتر فراهم کرد.

29 تیر 94، تنها چند روز بعد از قطعی شدن توافق دیپلمات‌ها بر سر برنامه هسته‌ای و طرح لغو قریب‌الوقوع تحریم‌های اقتصادی و بانکی علیه ایران، یک هیأت یکصد نفره سیاسی - اقتصادی از آلمان به منظور گفت‌وگو با مقامات ایران و ارزیابی بازارهای اقتصادی کشورمان، به ریاست «زیگمار گابریل» معاون صدر اعظم آلمان وارد تهران شد.

دیدار معاون صدراعظم آلمان با روحانی

این سفر در پی سفر غیررسمی یک هیأت از مدیران صنایع آلمان که یک ماه قبل از توافق صورت گرفت،‌ انجام شد و در واقع پس‌دادن بازدید اردیبهشت‌ماه زنگنه، وزیر نفت از آلمان بود؛ ‌سفری که در آن آقای زنگنه علاوه بر ملاقات با زیگمار گابریل، با فعالان مهم صنعتی این کشور از جمله مدیرعامل شرکت خودروسازی «فولکس واگن» دیدار و ابراز امیدواری کرده بود که شرکت‌های آلمانی با حضور در ایران بتوانند نقش مهمی در بازار منطقه خاورمیانه بازی کنند.

6 مرداد 94،‌ «فدریکا موگرینی» به ایران آمد. مسئول دستگاه سیاست خارجی اروپا در این سفر یک‌روزه که به همراهی معاونش «هلگا اشمیت» انجام شد، ‌ضمن ملاقات با رئیس‌جمهور و ‌وزیر امور خارجه، در یک کنفرانس مطبوعاتی شرکت کرد و گفت اجرای کامل توافق، بهترین روش برای باز کردن راه‌های روابط تجاری بین ایران و اتحادیه اروپاست.

همزمان با این سفر، موگرینی در یادداشتی که در گاردین منتشر کرد، ‌نوشت: «تغییر، یک‌شبه اتفاق نمی‌افتد و شاید حتی در چند ماه آینده نیز ظهور پیدا نکند، من دلایل این تردیدها را می‌فهمم اما معتقدم که واقعاً یک فصل جدید در حال بازشدن است.»

7 مرداد، وزیر امور خارجه فرانسه، که در بین ایرانی‌ها چندان محبوبیتی ندارد، هم به ایران آمد. سفرش بعد از 12 سال، اولین سفر رسمی یک مقام فرانسوی به ایران بود. «لوران فابیوس» در دیدارهایش علاوه بر اینکه از سفر قریب‌الوقوع یک هیأت اقتصادی فرانسوی به ایران خبر داد، حامل پیام دعوت «فرانسوا اولاند» رئیس‌جمهور فرانسه از حسن روحانی برای آبان‌ماه سال جاری بود.

او همچنین در این سفر از عملکرد خود در جریان مذاکرات دفاع کرد و گفت که تلاش کرده است تا توافق، محکم و غیرقابل اعتراض باشد و ابراز امیدواری کرد که توافق ایران و 1+5 به همکاری‌های منطقه‌ای و افزایش ثبات و آرامش منجر شود.

دیدار فابیوس با ظریف

13 مرداد 94،‌ یک هیأت ایتالیایی به ریاست «پائولو جنتیلونی» وزیر امور خارجه و «فدریکا گوئیدی» وزیر توسعه اقتصادی ایتالیا به همراه جمعی از مدیران ارشد از صاحبان صنایع و مهمترین مؤسسات و شرکت‌های اقتصادی دولتی و خصوصی به تهران آمدند. در سفر دو روزه هیأت ایتالیایی، در مورد همکاری در موضوعات منطقه‌ای،‌ همکاری‌های اقتصادی و تبادل هیأت‌های پارلمانی و قضایی گفت‌وگو و ابراز امیدواری شد که زمینه همکاری‌های اقتصادی بعد از رفع تحریم‌ها علیه ایران فراهم شود.

در همان روز، وزیر امور خارجه صربستانهم که به ایران سفر کرده بود با حسن روحانی رئیس‌جمهور دیدار کرد. از جزئیات این دیدار به غیر از حرف‌های مرسوم و تعارف‌های دیپلماتیک در مورد ضرورت توسعه همکاری‌ها چیز دیگری منتشر نشد.

یکم شهریور، وزیر امور خارجه انگلیس هم بعد از 12 سال به ایران آمد؛ گرچه رسماً اعلام شده بود که او تنها برای بازگشایی دوباره سفارت انگلیس در تهران که از چهار سال قبل بسته شده بود به تهران می‌آید، اما «فیلیپ هاموند» بعد از بازگشایی رسمی سفارت این کشور - که همزمان با بازگشایی سفارت ایران در لندن انجام شد - ابراز امیدواری کرد که زمینه گفت‌و‌گو در موارد مورد اختلاف دو طرف فراهم شود. او همچنین از اشتیاق تجار انگلیسی برای سرمایه‌گذاری در ایران خبر داد.

علاوه بر این‌ها، وزیر امور خارجه انگلستان، در سفر خود به ایران با بیژن زنگنه وزیر نفت هم دیدار کرد؛ ملاقاتی که بسیاری آن را زمینه‌چینی برای برگشت شرکت‌های بزرگ نفتی انگلیسی به میدان‌های نفتی ایران تفسیر کردند.

دیدار فیلیپ هاموند، وزیر خارجه انگلیس با حسن روحانی

15 شهریور، بعد از چند روز توقف سفر نماینده‌های کشورهای خارجی به ایران، در حین سفرهای منطقه‌ای محمدجواد ظریف، دور تازه‌ای از رفت‌و‌آمد‌ها این بار با حضور وزیر خارجه و هیأتی تجاری از جمهوری چک از سر گرفته شد. «لوبو میر زائورالک» که در رأس یک هیأت 70 نفری تجاری به ایران آمده بود، برنامه فشرده‌ای شامل دیدار با وزیر خارجه ایران و تعدادی قرار ملاقات با تجار ایرانی داشت. او در طول سفر خود از اصفهان دیدن کرد و در جلسه‌ای مشترک با اعضای اتاق بازرگانی این شهر هم شرکت کرد.

دیدار او از ایران، در پی سفر علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد، در اردیبهشت سال گذشته به جمهوری چک انجام شد. حجم مبادلات اقتصادی بین ایران و جمهوری چک در سال گذشته 24 میلیون دلار بوده است و وزیر امور خارجه جهوری چک قبل از حصول توافق ایران و 1+5 ابراز امیدواری کرده بود که در صورت بدست آمدن توافق، زمینه سفر مقامات این کشور به ایران فراهم می‌شود و امکان افزایش مبادلات به وجود می‌آید.

16 شهریور، وزارت امور خارجه مهمان دیگری از اروپا داشت؛ وزیر امور خارجه اسپانیا به همراه هیأتی 70 نفره از جمله وزرای صنعت، انرژی، ترابری، گردشگری، و عمران این کشور اروپایی به ایران آمدند تا علاوه بر دیدار با محمدجواد ظریف، زمینه رفت‌و‌آمد‌های تجاری بعدی را فراهم کنند.

در دیدارهای این هیأت، صحبت از توسعه همکاری‌های تجاری، برقراری خطوط پرواز مستقیم و سرمایه‌گذاری اسپانیا در زمینه‌های مربوط به انرژی، تولید آب شرین و گردشگری مطرح شد.

«خوزه مانوئل گارسیا مارگایو» وزیر امور خارجه اسپانیا هم در جریان این سفر به ایران، مانند سایر همتایانش بر لزوم توسعه روابط با ایران تأکید کرد. او در مورد ظرفیت‌های ایران برای سرمایه‌گذاری نیز سخن گفت و با اشاره به بحران پناهجویان در اروپا به علت درگیری‌های داخلی در سوریه، گفت که امیدوار است نقش مؤثر ایران در منطقه، به ایجاد ثبات بیشتر در خاورمیانه بینجامد.

دیدار رئیس‌جمهور اتریش و هیأت همراه با مقام معظم رهبری

عصر روز 16 شهریور یک مقام اروپایی دیگر هم وارد تهران شد؛ اولین رئیس‌جمهور یک کشور اروپایی. «هاینریش فیشر» رئیس‌جمهور اتریش،که در مجموعه سعدآباد مورد استقبال رسمی حسن روحانی رئیس‌جمهور قرار گرفت، پیش از این سفر در یادداشتی که در روزنامه ایران منتشر شد، نوشته بود که در کنفرانس اقتصادی «ایران و اتحادیه اروپا، تجارت و سرمایه‌گذاری» که در روزهای اول و دوم مرداد 1394 توسط ایران در وین برگزار شد، راه‌های سرمایه‌گذاری جالب توجهی معرفی شدند. او خبر داده بود که وزارتخانه‌ها در ایران و اتریش تلاش می‌کنند تا نقشه راهی برای همکاری‌های آینده دو کشور در زمینه‌های انرژی، فناوری، محیط زیست، گردشگری، زیرساخت‌ها، حمل و نقل، جنگل‌داری و محافظت در برابر بلایا، تهیه کنند.

روز یکشنبه 29 شهریور نیز برت کوندرس، وزیر خارجه هلند، برای سفری دو روزه به ایران آمد؛ سفری که این وزیر اروپایی می‌گوید فرصتی تازه برای گفت‌وگوهای سازنده میان دو کشور فراهم خواهد کرد. اجرای توافق هسته‌ای، پیوندهای تجاری، حقوق بشر و نقش ایران در تحولات خاورمیانه از جمله موضوعات مطرح در گفت‌وگو میان وزیر خارجه هلند با مقامات بلندپایه ایران است.

هنوز تحریم‌ها علیه ایران برطرف نشده، هنوز مشکل مبادلات بانکی از بین نرفته، دارایی‌های بلوکه‌شده ایران به طور کامل در اختیار دولت قرار نگرفته و فروش نفت به میزانی که لازم باشد، رشد نداشته است، با این حال ایران به عنوان یکی از معدود کشورهای باثبات در خاورمیانه، عرصه رقابت برای تولیدکننده‌هایی است که به دنبال بازار فروش محصولات و خرید مواد اولیه هستند و از طرف دیگر طالب همکاری‌های سیاسی و منطقه‌ای با ایران؛ ایرانی که در سال‌های اخیر مهمترین شریک تجاری‌اش چین بوده و مراودات سیاسی و اقتصادی دیگرش هم محدودتر از قبل شده بود.